¨Στο καράβι ήμασταν στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον. Κάθε μεσημέρι ερχόταν ένας Ιταλός ναύτης, χτυπούσε ένα κουδούνι και μας μάζευε να φάμε. Ένα μήνα περάσαμε στο καράβι μέχρι να φτάσουμε στο όνειρο… στην γη της επαγγελίας. Εκεί μέσα ήταν δύσκολα. Είχαμε κολλήσει ψείρες κι αρρωσταίναμε συνέχεια. Ο ένας κολλούσε τον άλλον και τα ποντίκια τόσα πολλά που θαρρούσες ότι ήταν περισσότερα από μας. Στο βαπόρι είχε συγκεκριμένα μέρη που μας επιτρεπόταν να πάμε. Το έκαναν για να μην ενοχλούμε τους κυρίους της πρώτης θέσης. Δεν μας ένοιαζε όμως. Κάναμε υπομονή. Στην Αμερική θα μας υποδέχονταν με ανοιχτές αγκάλες…. θα είχαμε μια καλύτερη ζωή. Μας είχαν πει ότι φτάναμε και είχαμε μαζευτεί να δούμε το λιμάνι από μακριά. Είδαν έναν Έλληνα που έδειχνε με το δάκτυλο κάτι. Ήταν το άγαλμα της ελευθερίας. Το κοίταγα πολύ ώρα. Ήταν τεράστιο σε έπιανε κάτι μόλις το έβλεπες… σου έδινε μια σιγουριά πως το χρήμα περίσσευε και για τους ανθρώπους αφού το σπαταλούσαν σε τέτοια αγάλματα… Όπως και στην Ελλάδα τα παλιά χρόνια. Κατεβήκαμε στο λιμάνι του Ellis Island. Ήμασταν πάλι στοιβαγμένοι κρατώντας τα λίγα μπογαλάκια μας στο χέρι αλλά δεν μας ένοιαζε. Από το λιμάνι μας πήραν και μας πήγαν σ’ ένα μεγάλο κτίριο. Εκεί μέσα ήταν άνθρωποι όλων των χωρών, ό,τι ράτσα ανθρώπου ήθελες την έβλεπες. Ήμασταν όλοι φοβισμένοι μα και χαρούμενοι. Εμάς, τους Ιταλούς και τους Ισπανούς μας χώρισαν από όλους τους υπόλοιπους. Υπήρχε μια ασθένεια τότε στα μάτια που την είχαμε μόνο εμείς. Όσοι βρίσκονταν να πάσχουν τους γυρίζανε. Ευχόμασταν μόνο να μας κρατήσουν. Θυμάμαι ένα παλικάρι από την Κρήτη, ψηλός, λεβέντης είχε σπάσει στα δυο και τους παρακαλούσε να τον αφήσουν να μπει στην χώρα. Τον έδιωξαν πίσω…. νοσούσε. Όσοι περνούσαμε τις ιατρικές εξετάσεις μας πήγαιναν για ανάκριση σ’ ένα μικρό γραφείο. Μας ρωτούσαν διάφορα. Γιατί ήρθαμε, γιατί διαλέξαμε την Αμερική. Εάν είχες συγγενείς που είχαν έρθει πρωτύτερα από σένα ήσουν τυχερός. Σε ανέκριναν δυο–τρεις φορές και μετά σου έδιναν το πασαπόρτι να μπεις στην χώρα. Έμεινα τρεις βδομάδες στο Ellis Island.Με ανέκριναν μέρα παρά μέρα γιατί τους φαινόμουν ύποπτος. Μια μέρα ξαφνικά ήρθε ένας αξιωματικός και μου είπε ‘You are free’ και μου ζήτησε ένα ρούχο. Έβγαλα την ζώνη μου και τον σουγιά μου, σκάλισα τα αρχικά μου και του την έδωσα. Η απόδειξη ότι είχα περάσει κι εγώ από το νησί του φόβου και των δακρύων. Τώρα ήμουν έτοιμος να ζήσω το όνειρο.

Δεν μας εκτιμούσαν πολύ μήτε οι Αμερικάνοι μήτε οι άλλοι λαοί, γι’ αυτό και δεν μας έδιναν και πολλές κουβέντες. Μας έπαιρναν μόνο επειδή ήμασταν φτηνοί και κάναμε τα πάντα. Μας έλεγαν και προδότες γιατί τα μεγάλα αφεντικά μας πλήρωναν για να σπάμε τις απεργίες… Μπορούσες να μην πας. Είχαμε οικογένειες πίσω στην πατρίδα κι έπρεπε να στείλουμε λεφτά. Δεν έμεινα πολύ στην Νέα Υόρκη. Άκουσα για ένα εργοστάσιο στην Γιούτα που έβγαζε κάρβουνο. Όταν πήγα να βγάλω εισιτήριο για το τρένο, η ταμίας με ρώτησε από πού είμαι. Έλληνας της είπα κι εκείνη μου έδωσε πολύ προσεκτικά το εισιτήριο για να μην την ακουμπήσω σαν να ήμουν λεπρός. Σε όλο το ταξίδι δεν μιλούσα, για να μην με καταλάβουν. Έκανα ότι ήμουν μουγγός…. καλύτερα να με νόμιζαν ότι ήμουν προβληματικός παρά ότι ήμουν Έλληνας. Μπορεί να με πετούσαν κάτω από το τραίνο ή να με λιντσάρανε. Το είχαν κάνει σε πολλούς. Στο εργοστάσιο υπήρχαν κι άλλοι Έλληνες. Το πόστο μας ήταν στις εξορύξεις… περνούσαμε δωδεκάωρα κάτω από την γη, μέσα στην σκόνη και το σάλαρι ήταν μισό από αυτό ενός Αμερικάνου. Για να τα βγάλουμε πέρα νοικιάζαμε σπίτι πολλοί μαζί. Θυμάμαι πως νοίκιαζα με έναν Θεσσαλονικιό κι έναν από την Σπάρτη. Ο σπιτονοικοκύρης είχε απαιτήσει να του δίνουμε τα χρήματα στην αρχή κάθε μήνα από φόβο μήπως τον χρεώσουμε. Έτσι ήταν τότε. Εμείς οι Έλληνες ήμασταν κλέφτες. Κάθε δέκα μέρες μπούκαρε στο σπίτι και μας έλεγχε για παράνομα πράγματα. Είχαμε την φήμη ότι διακινούσαμε ναρκωτικά, παράνομα όπλα… Συχνά όταν γυρνούσαμε από την δουλειά βλέπαμε στην πόρτα γραμμένο ‘Greek bustards’ …βρωμοέλληνες…. έτσι μας έλεγαν γιατί τους παίρναμε τις δουλειές κι ήμασταν υπεύθυνοι για όλα τα δεινά τους. Είχαν βγει κι έρευνες στις εφημερίδες που έλεγαν ότι ήμασταν πρώτοι σε πάσης φύσεως κακουργήματα, βιασμούς, ληστείες, ναρκωτικά, όπλα με μεγάλη διαφορά από τους Ρώσους, τους Ιταλούς, τους Ισπανούς. Όταν περνούσε μια Αμερικάνα από μπροστά μας έπρεπε να χαμηλώνουμε το κεφάλι και να μην την κοιτάμε γιατί θα μας κατηγορούσαν για παρενόχληση. Υπήρχαν και μαγαζιά που δεν μας δέχονταν…. είχαν απ’ έξω πινακίδες που έλεγαν ‘Only white Americans. No rats, no Greeks’. Δεν θυμάμαι πότε άρχισαν τα πράγματα να αλλάζουν προς το καλύτερο. Ίσως με τον Λουή Τίκα… ίσως τότε να κατάλαβαν ότι είχαμε κι εμείς την ιστορία μας, ότι ήμασταν κι εμείς άνθρωποι σαν κι αυτούς. Αλλά ήταν αργά… το όνειρο μας ήταν πια να γυρίσουμε στην πατρίδα…¨

Η ιστορία των Ελλήνων δεν είναι μόνο αυτή που διδασκόμαστε στα σχολεία. Η ιστορία των Ελλήνων βρίσκεται και στην Αμερική, και στην Γερμανία και στην Αυστραλία. Ζήσαμε τον ρατσισμό στο πετσί μας. Δεν γίνεται να ξεχνάμε τόσο εύκολα….

Αναστασία Ν. Θανασούλα, Γεωπόνος Α.Π.Θ