«Πως θα αλλάξει ο γεωργικός τομέας και ο κλάδος των τροφίμων τις επόμενες δεκαετίες»

Η τεχνολογία ανέκαθεν αποτελούσε παράγοντα ανάπτυξης και αλλαγής για τον γεωργικό τομέα. Η βελτίωση του γενετικού υλικού, η ανάπτυξη σύνθετων εισροών (λιπάσματα, φυτοφάρμακα) και η εκμηχανοποίηση των καλλιεργειών ήταν καθοριστικής σημασίας για την αύξηση του γεωργικού εισοδήματος και της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα προκειμένου να επιτευχθεί η σίτιση του παγκόσμιου πληθυσμού. Βελτίωσε σημαντικά τόσο το εισόδημα του γεωργού όσο και των υπόλοιπων κλάδων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των τροφίμων ενώ η ποιότητα της εργασίας βελτιώθηκε σημαντικά.

Καθώς η τεχνολογία αναπτύσσεται, ολοένα και περισσότερες καινοτομίες υιοθετούνται στην γεωργία. Η απομακρυσμένη χρήση των γεωργικών μηχανημάτων, η είσοδος της ρομποτικής και η εξέλιξη της γενετικής είναι ορισμένες από τις τεχνολογίες που θα εμφανιστούν στους αγρούς τα επόμενα χρόνια. Οι τεχνολογίες αυτές, κρίνεται πως θα επηρεάσουν αρχικά 70 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις από το σύνολο των 570 εκατομμυρίων.

Επιπλέον, καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός υπολογίζεται ότι θα προσεγγίσει το 2050, το ορόσημο των 9.5 δισεκατομμυρίων, ανακύπτει το ερώτημα «Πως θα τραφούν όλοι αυτοί;». Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνολογία φαίνεται πως θα δώσει τη λύση στο παραπάνω ερώτημα. Παρακάτω περιγράφονται οι τεχνολογίες που τα επόμενα χρόνια θα αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας του γεωργικού επαγγέλματος αλλά και του χάρτη παραγωγής τροφίμων. Οι τεχνολογίες αυτές εφαρμόζονται ακόμη και σήμερα, ωστόσο, καθώς δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς, δεν έχουν υιοθετηθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα.

 Γεωργία ακριβείας

Η «γεωργία ακριβείας» ή αλλιώς «γεωργία μειωμένων εισροών» έχει ως στόχο να μειώσει στο κατώτερο δυνατό επίπεδο τη χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και νερού. Για αυτό το σκοπό, αρχικά, πραγματοποιείται χαρτογράφηση του εδάφους με ειδικούς αισθητήρες, ώστε να είναι γνωστές οι ανάγκες των καλλιεργειών. Στη συνέχεια, γίνεται εγκατάσταση ειδικού δικτύου άρδευσης και εξοπλίζονται ειδικοί σένσορες που υπολογίζουν τις ανάγκες των φυτών σε νερό και λίπανση. Έπειτα, αφού καλλιεργηθούν τα αγροτεμάχια, αισθητήρες που παρακολουθούν την υγεία και την ανάπτυξη των φυτών δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες με την τηλεμετρική τεχνολογία στους αγρότες ώστε να λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις ως προς τις ανάγκες φυτοπροστασίας και λίπανσης των καλλιεργειών τους. Τέλος, με την εφαρμογή της τηλεμετρίας όλες οι εργασίες μπορούν να γίνουν από απόσταση – μέχρι και η συγκομιδή!

Τα οφέλη από την εφαρμογή αυτής της μεθόδου είναι πολλαπλά. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι η αειφορική διαχείριση των καλλιεργειών, η οικονομική βελτίωση της παραγωγής, η μείωση των κινδύνων μέσω της καλύτερης διαχείρισης της εκμετάλλευσης και η βελτιστοποίηση της ποιότητας των προϊόντων.

 Ρομποτική γεωργία

Η εξέλιξη της ρομποτικής, φυσικά, δε θα μπορούσε να λείψει από την γεωργία. Ρομπότς αναλαμβάνουν τον ρόλο του γεωργού και του κτηνοτρόφου, επιθεωρώντας τα χωράφια και αναλαμβάνοντας δύσκολες και επίπονες εργασίες όπως είναι η ζιζανιοκτονία, η εγκατάσταση των φυτών, η εκτίμηση της παραγωγής κτλ.

Τα οφέλη εκτός από την βελτίωση του χρόνου και της ποιότητας της εργασίας από τη πλευρά του γεωργού, είναι η αειφορία, ο προγραμματισμός της παραγωγής, η αύξηση του γεωργικού εισοδήματος και η εξοικονόμηση των περιορισμένων συντελεστών. Η πλήρης υιοθέτηση της ρομποτικής από τη πλευρά των γεωργών δεν έχει πραγματοποιηθεί καθώς οι συγκεκριμένες τεχνολογίες βρίσκονται σε ερευνητικό στάδιο. Ωστόσο, το μέλλον οιωνεί πολλές και ευχάριστες εκπλήξεις.

 Θερμοκήπια – εργοστάσια (Factory farms)

Τα «Θερμοκήπια εργοστάσια» στηρίζονται στη τεχνολογία της υδροπονίας και του τεχνητού φωτισμού. Πολυεπίπεδα συρτάρια στα οποία έχουν εγκατασταθεί φυτά που φωτοσυνθέτουν από ειδικούς LED λαμπτήρες δημιουργούν τις συνθήκες της μαζικής παραγωγής φυτικών προϊόντων χωρίς εδαφικούς περιορισμούς. Παράδειγμα αποτελεί η Sony Corporation semiconductor factory (θυγατρική της Sony), η οποία έχει εγκαταστήσει στην Ιαπωνία ένα «θερμοκήπιο» 25.000 m2, με μέση παραγωγικότητα 10.000 μαρούλια ημερησίως.

Γιάννης Παπαδόπουλος, Γεωπόνος